আধুনিক যুগ, তাতে চৌদিশে পশ্চিমীয়া সংস্কৃতিৰ জয়জয়কাৰ। যত জাতীয় বা ধৰ্মীয় উৎসৱৰ বাহিৰেও মানৱ জীৱনৰ প্ৰায়বোৰ দিশত, জীৱনৰ প্ৰায় সকলো অংশত বিভিন্ন নামেৰে বিভিন্ন দিৱস পালন কৰা হয়। আনকি জীৱ জন্তুৰ বাবেও বিভিন্ন দিৱস নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছে। আজিৰ দিনত ভাৰতীয় সংস্কৃতিত, যুৱপ্ৰজন্মক সেইবোৰে বাৰুকৈয়ে প্ৰভাৱ পেলাইছে। যত ভাৰতী সংবাদ মাধ্যম আৰু বিশেষকৈ চছিয়েল মেডিয়াই বৰকৈ প্ৰচাৰ আৰু প্ৰসাৰ কৰা দেখা যায়। তাৰে এক দিৱস দিৱস হল ‘কুকুৰ দিৱস’
হয়, আজি আন্তৰাষ্ট্ৰীয় কুকুৰ দিৱস। ভাৰতীয় মেডিয়াৰ লগতে অসমৰ সংবাদ মাধ্যমেও বিষয়টো লৈ লেখা মেলা, নিউজ আদি কৰি আছে বা কৰে।
গতিকে এই চেগতে আপুনি অলপ আগবাঢ়ি গৈ, কুকুৰক বিষয়ে ইছলামী দৃষ্টিকোণ তথা কিছু জৰুৰী কথা জানি ৰাখক।
২০০৪ চনত আন্তৰাষ্ট্ৰীয় কুকুৰ দিৱস প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল পশু কল্যাণৰ সমৰ্থক তথা পোহনীয়া জন্তুৰ জীৱনশৈলী বিশেষজ্ঞ ‘কলিন পেইজে’। তেওঁ এগৰাকী সংৰক্ষণবিদ, কুকুৰ প্ৰশিক্ষক আৰু লেখিকা। তেতিয়াৰ পৰা প্ৰতি বছৰ ২৬ আগষ্ট তাৰিখে কুকুৰক ভালপোৱা সকলে কুকুৰ দিৱস পালন কৰি আহিছে।
ইছলামৰ দৃষ্টিত ‘কুকুৰ’ :
আজিৰ সমাজত জীৱ-জন্তুৰ মাজত কুকুৰৰ প্ৰতি মানুহৰ আগ্ৰহটো অলপ বেছি। গতিকে কুকুৰৰ বিষয়ে ইছলামিক নিৰ্দেশনা জানি লওঁ আহক।
সৰ্বশক্তিমান আল্লাহে পৃথিৱীত বিভিন্ন প্ৰজাতিৰ জীৱ সৃষ্টি কৰিছে। তাৰ মাজত মানুহক বিশেষ উৎকৃষ্টতা প্ৰদান কৰিছে। আন কিছুমানক প্ৰকৃততে মানুহৰ সেৱাৰ বাবে নিৰ্ধাৰণ কৰি ৰাখিছে।
পশু জগতক এক সুকীয়া জাতি বুলি উল্লেখ কৰি পবিত্ৰ কোৰআনে কৈছে, “পৃথিৱীত ঘূৰি ফুৰা সকলো প্ৰাণী আৰু দুটা ডেউকাৰে উৰি যোৱা সকলো চৰাই, সেইবোৰ সকলো তোমালোকৰ দৰে এক জাতি।”
(ছুৰা আনআম:) ৩৮)।
◾কুকুৰৰ মাংস খোৱা-
ইছলামৰ মতে কুকুৰৰ মাংস খোৱাটো হাৰাম আৰু নিষিদ্ধ। আল্লাহ তা’আলাই কৈছে, ‘তেওঁলোকৰ বাবে পবিত্ৰ বস্তুবোৰ হালাল কৰা হৈছে আৰু তৰল বস্তুবোৰ হাৰাম কৰা হৈছে।’ (ছুৰা আ’ৰাফ: ১৫৭)।
◾পাক (বিশুদ্ধতা) আৰু নাপাক (অশুদ্ধি) ৰ নীতি –
(হানাফী মাধহাবৰ মতে) কুকুৰৰ শৰীৰ নাপাক নহয় (ভিজা বা শুকান অৱস্থাত) । গতিকে কুকুৰ এটাই কাৰোবাৰ গাত বা কাপোৰ স্পৰ্শ কৰিলে সেয়া নাপাক নহ’ব। কিন্তু কুকুৰৰ লালা নাপাক। কুকুৰে যদি মানুহৰ কাপোৰ মুখেৰে খামুচি ধৰে আৰু কাপোৰৰ ওপৰত লালা পৰে, তেন্তে সেই কাপোৰ নাপাক হৈ যাব; (বাহৰুৰ ৰাইক: ১/১০১)।
◾নাপাক হলে পাক কৰাৰ নিয়ম –
হাদীছবোৰত উল্লেখ আছে যে ৰাছুলুল্লাহ চাল্লাল্লাহু আলাইহি অছাল্লামে কৈছে যে যদি কোনো কুকুৰে পাত্ৰত থু (লালা পৰে) পেলায় তেন্তে তাক সাতবাৰ ধুব লাগে। একেদৰে আন এখন হাদীছত কোৱা হৈছে যে যি পাত্ৰত কুকুৰে থু পেলায়, সেই পাত্ৰটো সাতবাৰ ধুব লাগে।
◾কুকুৰ পোহা প্ৰসংগ –
চিকাৰ কৰা, শস্য পহৰা দিয়া, ছাগলী আৰু ভেড়া আদি পহৰা দিয়া, ঘৰ-দুৱাৰ, দোকান-পৰিস্থিতিৰ পহৰা দিয়া, অপৰাধৰ উৎস বিচাৰি উলিওৱা আৰু অপৰাধী চিনাক্ত কৰাৰ উদ্দেশ্যে কুকুৰ ৰখা বা পোহা জায়েজ আৰু বৈধ। (ফতৱা মাহমুদিয়া: ১৮/২৬৪)।
কিন্তু চখ হিচাপে ঘৰত কুকুৰ ৰখা, মানুহতকৈ বেছি কুকুৰৰ যত্ন লোৱা, কুকুৰৰ লগত মানৱীয় সম্পৰ্ক স্থাপন কৰাটো ইছলামত নিষিদ্ধ।
এই ক্ষেত্ৰত তলত কেইটামান হাদীছ উল্লেখ কৰা হল-
• ৰছুলুল্লাহ ছাঃ এ কৈছে, “যিজনে চিকাৰ বা পশুধন পহৰা বা শস্য পহৰা দিয়াৰ উদ্দেশ্যে কুকুৰ এটা ৰাখে, তেওঁৰ ভাল কাম প্ৰতিদিনে দুই কিৰাত হ্ৰাস পায়।” (মুছলমান: ১৫৭৫)।
• আন এখন হাদীছত “এক কিৰাত উহুদ পৰ্বতৰ সমান” (মুছনাদ আহমদ: ৪৬৫০)।
আবু তালহা (ৰাঃ)ৰ দ্বাৰা বর্ণিতঃ
• ৰাছুলুল্লাহ (ছাঃ) এ কৈছে, “কুকুৰ আৰু ছবি থকা ঘৰত ফেৰেস্তাসকল (ৰহমতৰ) প্ৰৱেশ নকৰে।”(বোখাৰী: ৫৫২৫)।
◾কুকুৰ হত্যাৰ সন্দৰ্ভত –
চিকাৰ বা পহৰা দিয়াৰ বাবে ৰখা কুকুৰক হত্যা কৰাটো সৰ্বসন্মতিক্ৰমে নিষিদ্ধ। কিন্তু উন্মাদ আৰু ক্ষতিকাৰক কুকুৰক হত্যা কৰাটো জায়েজ। এটা কুকুৰক স্বাভাৱিক অৱস্থাত হত্যা কৰাটো ইছলামৰ দৃষ্টিত মাকৰূহ বা অপছন্দনীয় কাম। (আল-মাউছুতুল ফিকহিয়া আল-কুয়াতিয়াঃ ৩৫/১৩২-১৩৩)।
◾ কুকুৰৰ ক্ৰয়-বিক্ৰয় –
সাধাৰণতে কুকুৰৰ ব্যৱসায় বা বিক্ৰী কৰা বৈধ নহয়, জায়েজ নাই। কিন্তু যি কুকুৰৰ দ্বাৰা উপকৃত হব পাৰি, সেই কুকুৰৰ ক্ৰয়-বিক্ৰয় জায়েয আৰু বৈধ।
ওপৰোক্ত আলোচনাখিনি জানি মূলতে দুটা প্ৰশ্ন উত্থাপন হয়-
১ম- কুকুৰৰ প্ৰতি ইমান কঠোৰতা কিয়? বা অপৱিত্ৰ কিয়?
২য়- এনে অৱস্থাত তেনেহলে কুকুৰৰ কোনো ধৰণৰ যত্ন আদি লব নোৱাৰি?
উত্তৰ-২ :
ইছলামৰ দৃষ্টিত জীৱ-জন্তুৰ সেৱা কৰাটো এটা পুৰস্কাৰৰ কাম। কুকুৰ এটা হীনমান্য প্ৰাণী। গতিকে সম্ভৱ হ’লে কুকুৰটোক খুৱাই দিয়া, পানী দিয়া, ক’ৰবাত পৰিলে কুকুৰটো উদ্ধাৰ কৰাটো ইছলামৰ দৃষ্টিত পুৰস্কাৰৰ কাম। এটা বিশুদ্ধ হাদীছত ঘোষণা কৰা হৈছে যে এগৰাকী ব্যভিচাৰী মহিলাকো কুকুৰক পানী খুৱাই দিয়াৰ বাবে জান্নাত দিয়া হ’ব।
ৰাছুলুল্লাহ (ছাঃ) এ কৈছে,
‘এবাৰ পিয়াহত ভোগা কুকুৰ কুঁৱাৰ ওচৰত বিচৰণ কৰি আছিল। সি তৃষ্ণাত মৰিব লৈছিল । বনী ইস্ৰায়েলৰ এগৰাকী ব্যভিচাৰী মহিলাই ইয়াক দেখিলে। সি মোজা খুলি কুকুৰটোক পানী দিলে। ইয়াৰ বাবেই তেওঁৰ অতীতৰ পাপ ক্ষমা কৰি দিয়া হয়’। (বোখাৰী: ৩৪৬৭)।
উত্তৰ-১
আধুনিক চিকিৎসা বিজ্ঞানে প্ৰমাণ কৰি দেখুৱাইছে যে ঘৰত, বিচনাত কুকুৰ এটা ৰাখিলে এলাৰ্জী, ভাইৰাছৰ সংক্ৰমণকে ধৰি বিভিন্ন ৰোগৰ লক্ষণ দেখা দিব পাৰে।
এই ক্ষেত্ৰত আল-আজহাৰ বিশ্ববিদ্যালয়ৰ প্ৰাক্তন শিক্ষক ড০ ইউছুফ কাৰ্জাৱীয়ে লিখিছে,
“স্বাস্থ্য বিজ্ঞানৰ দৃষ্টিকোণৰ পৰা বিচাৰ কৰিলে কুকুৰৰ স্বাস্থ্য আৰু জীৱন আৰু ইয়াৰ লগত থকা হাস্যৰসৰ ওপৰত কেন্দ্ৰিত হ’ব পৰা বিপদটোক সৰু আৰু তুচ্ছ বুলি গণ্য কৰি অৱহেলা কৰা উচিত নহয়।”
বহু লোকে কেৱল নিজৰ অজ্ঞানতাৰ বাবেই বহু কিবা হেৰুৱাই পেলায়। কিয়নো কুকুৰৰ শৰীৰত থকা বেক্টেৰিয়াই এনে ৰোগ সৃষ্টি কৰিব পাৰে যিবোৰ স্থায়ী হৈ থাকে আৰু চিকিৎসাৰ দ্বাৰা আৰোগ্য কৰিব নোৱাৰে। এই ৰোগত মৃত্যু হ’বলৈ বাধ্য হোৱা লোকৰ সংখ্যা গণনা কৰাটো অসম্ভৱ। এই বেক্টেৰিয়াবোৰ মানুহৰ যকৃতত প্ৰৱেশ কৰে। আৰু তাত ই বিভিন্ন ধৰণে প্ৰকাশ পায়। ই প্ৰায়ে হাওঁফাওঁ, ডিম্বাশয়, প্লীহা, বৃক্ক আৰু মগজুত প্ৰৱেশ কৰে। তেতিয়া সিহঁতৰ আকৃতি বহুত সলনি হয়। এনে পৰিস্থিতিৰ সৃষ্টি হয় যে বিশেষজ্ঞসকলেও ধৰিব পৰা আৰু চিনিব পৰা নাই।
• জাৰ্মান চিকিৎসক নুলৰে কয় যে মানুহৰ শৰীৰত কুকুৰৰ বীজাণুৰ ফলত হোৱা ঘাঁৰ সংখ্যা ১ শতাংশতকৈ কম নহয়। আৰু কিছুমান দেশত ১২ শতাংশ পৰ্যন্ত এই ৰোগত আক্ৰান্ত হয়। এই ৰোগ প্ৰতিৰোধৰ আটাইতকৈ উত্তম উপায় হ’ল ইয়াৰ বীজাণুবোৰ কুকুৰৰ শৰীৰত সীমাবদ্ধ কৰি ৰখা, ইয়াক বিয়পিবলৈ নিদিয়া।
মুঠতে এই বীজাণুৰ ফলত, শৰীৰৰ যিকোনো অংশত যি ঘাঁ হয়, সেয়া স্বাস্থ্যৰ বাবে অতি ক্ষতিকাৰক আৰু মাৰাত্মক। এই বীজাণুৰ কোনো চিকিৎসা আজিলৈ মুকলি কৰি দিয়া হোৱা নাই। গতিকে আমি দুৰাৰোগ্য ৰোগৰ বিৰুদ্ধে যুঁজিবলৈ যৎপৰোনাস্তি চেষ্টা কৰিব লাগিব। কুকুৰক অপ্ৰয়োজনীয়ভাৱে ৰখা, ঘৰত আশ্ৰয় দিয়া আৰু নিজৰ সন্তানৰ দৰে ব্যৱহাৰ কৰা আদিৰ পৰা বিৰত থাকিব লাগিব।
স্বাস্থ্য বিজ্ঞানৰ ওপৰোক্ত কাৰণসমূহ বহলভাৱে জানিবলৈ গুগুলত বিভিন্ন প্ৰৱন্ধ উপলব্ধ আছে।
______ সম্পাদকীয় কলম, এন. ই. পিছ।
গুৰুত্বপূৰ্ণ লেখনি।বহু কথাই জানিব পাৰিলো।
ধন্যবাদ ।